12 Amerikanen, Burkinabé, 1 Nigeriaan en 1 Nederla

nder

De afgelopen 1,5 week ben ik in een interessant schouwspel van culturen terechtgekomen. Ik zal een poging doen om een portret te schilderen van de situatie zoals die nu is.

12 Amerikanen

Helemaal uit de buurt van Indianapolis komt een groep van 12 Amerikanen. Ze zijn hier in Burkina Faso om te kijken hoe hun ziekenhuis kan helpen met Felix’ kliniek, en om op outreach te gaan. Ze kennen Felix omdat een paar mensen in de kerk zitten die de ‘maternity wing’ van Felix gefinancierd hebben. Het is niet de eerste keer dat ze op reis gaan: ze zijn een aantal keer in India geweest na de tsunami (er is inmiddels een school voor verpleegkundigen gebouwd), en in Haïti na de aardbeving.

Amerikanen zijn al net zo fascinerend als Afrikanen: Zonnebrillen op, heuptasjes om en sneakers aan de voeten, en echte wereldverbeteraars. Onder de 12 bevinden zich een aantal verpleegkundigen, verloskundigen, een labmedewerker, een doktersassistente, 2 fysiotherapeuten, een nurse practitioner en 1 kinderarts. Ik vraag me af hoe ze ooit zoveel bagage en materiaal hebben mee kunnen nemen: tassenvol medicatie, wondverbandmiddelen, infuuszakken, alles om heel effectief te kunnen zijn. Iedereen heeft 3000 dollar ingelegd om mee te mogen. Genoeg om in Burkina te zorgen voor 'shock and awe'. Eenmaal in Burkina Faso trappelen ze van ongeduld om aan de slag te gaan, ook al hebben ze eigenlijk geen flauw idee waar ze aan beginnen. Het zijn echte doeners: geen gezeur, hard werken. Dit is hun eerste Afrikaanse avontuur.

De Burkinabé

Inwoners van Burkina Faso heten in het Frans ‘Burkinabé’. Burkina Faso is een gemoedelijk land. Er is geen grote onrust, zoals in de buurlanden, mensen zijn er vriendelijk, gastvrij, nemen het leven zoals het komt en drinken ’s avonds graag een drankje in één van de ‘buvettes’, een soort terrasjes buiten. Dat karakter maakt het denk ik tot een prettig werkklimaat voor alle humanitaire organisaties hier. De nood is ook erg hoog dus dat komt goed uit.

De Nigeriaan

Dat de nood hoog is, had Felix al in de jaren 90 gezien, en hij wilde er wat aan doen. Via zijn enorme netwerk heeft hij blijkbaar al het geld ingezameld voor een kliniek met o.a. dure labapparatuur. Het idee was destijds om een kliniek te bouwen in de hoofdstad maar ook om af en toe naar de dorpen te gaan om daar medische hulp te verlenen. Omdat de kliniek nu staat en draait, komt de groep Amerikanen om te helpen. Zijnde Amerikaan kunnen ze natuurlijk geen Frans, maar ze hadden Felix gevraagd om tolken te regelen. Helaas was er een misverstand, zodat er geen tolken beschikbaar waren.

De Nederlander

Zie hier waar de Nederlander van pas komt. De Nederlander in kwestie heeft namelijk niet een karrenvracht medicatie bij zich, niet veel geld, en is eigenlijk helemaal niet zo’n avonturier. Maar hij kan wel Frans. Aangezien de Amerikanen en de Nederlander op hetzelfde complex verbleven en het samen goed konden vinden, bleek dat ze van elkaar konden profiteren.

Na een paar dagen kwam de outreach. Helaas kon niet de hele groep Amerikanen mee op outreach naar een dorp - slechts voor de helft was onderkomen – maar de Nederlander moest wel mee want anders waren de 6 die wel meegingen niet effectief.

Zo gebeurde het dus dat ik met een groep van 6 Amerikanen en Felix op weg was naar een dorp waar we niet eens de naam van wisten. Het zou 100 kilometer zijn, maar we kwamen pas na 6 uur plattelandsweggetjes en 210 km aan in het plaatsje. Er was een ‘dispensoire’ oid, een soort post waar verpleegkundigen medicatie uitdelen en ook wat behandelingen gedaan kunnen worden. Maar er waren geen dokters. Via de lokale radio-omroep is aangekondigd dat er westerlingen komen om zorg te leveren dus in de ochtend hebben zich al een hoop mensen verzameld. Als ik die ochtend uit bed kom ga ik bijna tegen de vlakte vanwege buikgriep (evenals de helft van de groep), maar het is met Imodium tot staan te brengen. De Amerikanen verdelen de taken: sommigen werken in de apotheek, sommigen doen triage, en Felix, de kinderarts en ik zien de patiënten.

De kinderarts en ik zien dus patiënten, maar aangezien wat ik vertaal ook nog eens in het Julee vertaald moet worden en we eerst veel moeten overleggen, zijn we niet erg snel. In de hele dag hebben we ongeveer 20 patiënten gezien. Een groot deel van de mensen, die de hele dag in de zon hebben zitten wachten, moeten de volgende dag weer terugkomen. De volgende dag zitten er nog veel meer mensen. We zien 45 patiënten (waarschijnlijk heeft Felix wel 3x zo veel patiënten gezien) maar desondanks moeten veel mensen worden weggestuurd.

En wat hadden de mensen voor klachten? Opvallend veel maagklachten, zoals brandend maagzuur en oprispingen. Hoge bloeddruk, hoofdpijn, pijntjes her en der, Diabeten. Opvallend weinig kinderen (alsof die niet belangrijk zijn). Uitschieters in ziektebeelden (de echte tropenziekten) waren deze (http://en.wikipedia.org/wiki/Kerion), een buik vol met uterusmyomen en een vrouw met een tumor aan haar onderkaak van iig 10 cm bij 10 cm. Aanvullend onderzoek konden we niet doen, de glucosemeter waren we vergeten dus we waren nogal beperkt.

Het is een interessante ervaring om zoiets te doen. Ik voelde me zeker nuttig voor de Amerikanen, ik kon voor ze vertalen en dingen vertellen over wat ik wist van tropengeneeskunde. Maar ja, over een maand zijn alle medicijnen voor die mensen op en dan zitten ze weer met dezelfde klachten. We hebben weinig echt ‘genezen’, er waren veel chronische klachten, die ik in Nederland maar al te vaak heb gezien. De mensen waren echter heel erg blij met het gratis medisch consult en de gratis medicijnen, en dat we al die moeite voor hen gedaan hadden. Dat maakt het misschien toch nuttig. Voor onszelf is het bijzonder om de armoede van dichtbij te zien: je moet als dokter dichtbij mensen komen tijdens lichamelijk onderzoek en dan zie je (en ruik je!) meer dan als je ze van verre ziet.

Thuisgekomen zien we op de kaart waar we geweest waren: Tougan, vlakbij de grens van Mali. Waar de Amerikanen eigenlijk helemaal niet heen hadden gewild, het zou te onstabiel zijn.

We waren woensdag weggegaan en zaterdag weer teruggekomen, en op dinsdag gingen ze opnieuw, ditmaal voor één dag. Iedereen kon mee, ook ik weer, om te vertalen, we gingen naar een ander dorp dat niet zo ver was. We zouden om 8.00 u weggaan, dat werd ietsjes later, en toen moesten we naar de kliniek, toen moesten we tanken, toen moesten we de banden oppompen, we moesten stoppen voor de péage (Franse kolonie, jazeker!), met andere woorden, we kwamen uiteindelijk om 11.30 in Zorgo aan, eigenlijk dus veel te laat, aangezien de bulk van het werk in Afrika in de ochtend gebeurt. De mensen verwelkomden ons veel minder dan in Tougan en ze wilden dat we slechts bloeddrukken opnamen en glucoses maten van patiënten en hun familie. Afijn, dat doen we dus maar en we maken een leerzame rondgang door het ziekenhuis, maar we gaan wel flink teleurgesteld naar huis. De excursie naar Zorgo was ook bedoeld voor degenen die niet naar Tougan waren gegaan zodat zij ook de handen uit de mouwen konden steken, en zij waren natuurlijk extra teleurgesteld.

Dat was gisteren. Vandaag hadden de Amerikanen gepland als een dagje sightseeing, en ik was toe aan rust. Ik fietste rond de middag toevallig langs hun busje en ze staan op het punt om te vertrekken. Ze vragen of ik meega om krokodillen te gaan kijken. Tuurlijk! En een paar uur later zit ik op een krokodil. Ook hier kwam ik als vertaler wel van pas (je zit niet te wachten op een taalverschil als er 11 krokodillen om je heen zitten;)) en ik heb weer een fantastische dag gehad.

Aan alles komt een einde, morgen vertrekken mijn nieuwe vrienden weer naar the US of A, maar ze hebben me wel uitgenodigd naar de States en ze hebben me min of meer uitgenodigd om mee te komen naar India als ze daar over 2 jaar heengaan. Ik zal ze missen als ze er niet meer zijn. Nog 3 weekjes voordat Hannah komt;).

Allemaal superbedankt voor het lezen van de blog en alle groetjes thuis!